Die warmte moeten we benutten
“Een van de meest complexe en kostbare processen waar elke gemeente voor staat” noemt Stan Dessens van Vrienden van Voorschoten de komende omschakeling naar warmte zonder aardgas. De gemeente wil vóór 2050 van gas af. Het vloeit voort uit het verdrag van Parijs om de temperatuurstijging te beperken tot 1,5 graden en dat betekent stoppen met de emissie van CO2 en dus met gas.
Stan Dessens: “Verwarmen zonder gas kent grosso modo twee hoofdrichtingen: de individuele route met een warmtepomp per huis en de grootschaliger collectieve warmtenetten. Beide richtingen kennen hun voor- en nadelen. Voor Voorschoten is uitgebreid bekeken hoe die route er uit kan zien. Het blijkt dat een warmtenet met warmte uit Rotterdam, aangevuld met lokale bronnen, een goede oplossing is voor veel woningen. Met daarnaast individuele warmtepompen voor nieuwe wijken met een laag energieverbruik (zoals Allemansgeest, het Voorsche park, het Fortuijn, Segaar Arsenaal en Starrenburg III)”. Hij wijst op een grote bron van warmte: “De Gasunie legt een pijpleiding aan voor warmte vanuit de Rijnmond naar Leiden die nota bene onder ons dorp komt te lopen. Dat is water van meer dan 100 graden en die warmte moeten we natuurlijk benutten”.
Betaalbaar
Okke de Bos van de Duurzaamheidstafel is hier ook van overtuigd maar ziet wel een randvoorwaarde: “Die warmte moet wel betaalbaar worden. We hebben niets aan een warmtenet zonder klanten. De rijksoverheid is daar aan zet. De komende maanden moet duidelijk worden hoe die gaat bijdragen aan de aanleg van warmtenetten en hoe de prijs van warmte wordt bepaald. Ik zie als goed nieuws dat de netten niet meer commercieel maar publiek worden met onafhankelijk toezicht op de kosten en de prijs voor de huishoudens”. Hij heeft vertrouwen in de voorbereiding: “Onze gemeente werkt samen met Leiden, Katwijk, Oegstgeest, Leiderdorp en Zoeterwoude. We willen samen een warmtebedrijf opzetten voor het warmtenet”. Hij heeft ervaring in Delft: “We kunnen lessen trekken uit de ervaring in andere regio’s. Neem als voorbeeld de gemeente Delft waar de business case voor het warmtenet door een derde partij is doorgerekend, ook om een onafhankelijk check te hebben”.
Betrek de inwoners
Zowel Dessens als De Boks vinden het hoog tijd dat de gemeente de inwoners uitvoerig gaat betrekken. De Boks: “Zeker in Noord Hofland, dat rond 2030 op de lijst staat voor aansluiting op het warmtenet. Veel inwoners zijn slecht op de hoogte van wat er op hen afkomt. Dat moet veranderen. We moeten allemaal goed voorbereid keuzes maken over de verwarming van onze flat of ons huis. Het feit dat we niet te maken krijgen met private maar met publieke investeerders zal daarbij ook belangrijk zijn. Die streven naar zowel een goed warmtenet als lage kosten voor de burgers”.
Dessens heeft er vertrouwen in: “Mijn conclusie bij het warmtenet is dan ook dat ik het een vertrouwen wekkend proces vind. Maar natuurlijk moet iedere stap steeds gecheckt worden. Ik zou het verstandig vinden als de gemeente of liever de samenwerkende gemeenten op een cruciaal moment (bijvoorbeeld bij de eerste grote investering in het warmtenet) een second opinion zouden vragen”.
Vier voorwaarden
De Duurzaamheidstafel en Vrienden van Voorschoten steunen de collectieve aanpak van warmtedistributie maar benadrukken:
1. Een prijs van warmte die betaalbaar is, de kosten dekt, en in lijn is met de prijs van alternatieve warmtebronnen. We beseffen dat warmte met minimale uitstoot van broeikasgassen duurder zal worden. Maar zonder een betaalbare en dus aantrekkelijke prijs wordt warmtenet een optie zonder klanten.
2. Draagvlak: inwoners moeten betrokken worden. Een voorlichtingscampagne per wijk is nodig. Dan kan de burger zich voorbereiden, meepraten en een eigen afweging maken.
3. Publiek eigendom van het warmtebedrijf, en dus het warmtenet, dus van de zes gemeentes rond Leiden en het rijk tezamen.
4. We moeten de technologische ontwikkeling rond warmtenetten, warmtepompen en de belasting van het elektriciteitsnet op de voet volgen. Dit is essentieel om de potentiële markt te schatten voor een warmtenet en voor warmtepompen.